THA

src/content/docs/benh-hoc-san-khoa/0-benh-hoc-san-khoa.md

@@ -4,12 +4,12 @@ description: Bệnh học sản khoa.
 lastUpdated: 2024-01-01
 ---
 
-Bệnh học sản khoa là một lĩnh vực trong y học chuyên về việc nghiên cứu, chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đến thai nghén và phụ khoa. Đây là một chủ đề quan trọng và nhạy cảm trong y học, vì sức khỏe của người phụ nữ trong giai đoạn mang thai và sau khi sinh có tác động lớn đến cả mẹ và thai nhi.
+Bệnh học sản khoa là 1 lĩnh vực trong y học chuyên về việc nghiên cứu, chẩn đoán và điều trị các bệnh liên quan đến thai nghén và phụ khoa. Đây là 1 chủ đề quan trọng và nhạy cảm trong y học, vì sức khỏe của người phụ nữ trong giai đoạn mang thai và sau khi sinh có tác động lớn đến cả mẹ và thai nhi.
 
 Bệnh học sản khoa bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau như thai kỳ, sinh non, các vấn đề phụ khoa, nhiễm trùng, hội chứng pré-éclampsie, rối loạn kinh nguyệt, vô sinh và nhiều vấn đề khác. Các chuyên gia bệnh học sản khoa sẽ tìm hiểu và quản lý những vấn đề này để đảm bảo sự an toàn và sức khỏe tốt nhất cho bệnh nhân.
 
 Để làm được điều này, bệnh học sản khoa sử dụng nhiều phương pháp khám và xét nghiệm như siêu âm, xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và các biện pháp điều trị như thuốc, phẫu thuật và quản lý sinh non. Quan trọng nhất là bệnh học sản khoa tập trung vào việc duy trì sự an toàn cho mẹ và thai nhi trong suốt quá trình mang thai và sau khi sinh.
 
 Bệnh học sản khoa có vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe của người phụ nữ và giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng liên quan đến thai sản. Đồng thời, nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và phát triển các phương pháp mới để cải thiện chất lượng cuộc sống của người phụ nữ và thai nhi.
 
-Tóm lại, bệnh học sản khoa là một lĩnh vực y học quan trọng, đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán, điều trị và quản lý các bệnh liên quan đến thai sản. Sự phát triển trong lĩnh vực này đóng góp không nhỏ vào việc nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người phụ nữ và thai nhi.
+Tóm lại, bệnh học sản khoa là 1 lĩnh vực y học quan trọng, đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán, điều trị và quản lý các bệnh liên quan đến thai sản. Sự phát triển trong lĩnh vực này đóng góp không nhỏ vào việc nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người phụ nữ và thai nhi.

src/content/docs/benh-hoc-san-khoa/da-oi.md

@@ -92,7 +92,7 @@ Những tuần thai sớm có thể thấy bất thường karyotype thai, TORCH
   - Liều 25 mg (uống), 4 lần/ngày, nếu AFI không giảm trong 2-3 này có thể tăng 3 mg/kg/ngày. Giảm hoặc ngưng AFI trước 34 tuần.
   - Tác dụng phụ lo ngại nhất là nguy cơ đóng ống động mạch sớm ở thai vì thế cần theo dõi Doppler thai mỗi 2 ngày kèm siêu âm. Ngoài ra mẹ có thể trào ngược, nôn ói, viêm dạ dày,...
 
-Liệu pháp Corticosteroids thường quy.
+Liệu pháp Corticosteroid thường quy.
 
 **Chỉ định chấm dứt thai kỳ:**
 

src/content/docs/benh-hoc-san-khoa/dac-diem-rau-thai.md

@@ -57,10 +57,10 @@ Biến đổi của màng rụng trứng:
 
 ## Vai trò
 
-Rau thai là một trong những phần phụ của thai:
+Rau thai là 1 trong những phần phụ của thai:
 
 - Nơi trao đổi chất dinh dưỡng, nước, oxy, kháng thể, hormon,... từ mẹ sang thai hay các chất dị hoá, nước, carbonic,.. từ thai sang mẹ.
-- Bài tiết một số hormon như: hCG (human chrionic gonadotropin), estrogen, progesteron,...
+- Bài tiết 1 số hormon như: hCG (human chrionic gonadotropin), estrogen, progesteron,...
 - Miễn dịch thụ động kháng thể từ máu mẹ qua hàng rào rau sang thai.
 
 ## Nguồn tham khảo

src/content/docs/benh-hoc-san-khoa/de-non.md

@@ -153,9 +153,9 @@ Nghỉ ngơi tại giường không được khuyến cáo do chưa có bằng c
 
 Ăn hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng, ăn nhiều trái cây, ăn rau xanh, ngũ cốc tránh táo bón.
 
-Liệu pháp Corticosteroids trước sinh.
+Liệu pháp Corticosteroid trước sinh.
 
-Dùng thuốc cắt cơn ngắn hạn để đủ thời gian cho liệu pháp Corticosteroids.
+Dùng thuốc cắt cơn ngắn hạn để đủ thời gian cho liệu pháp Corticosteroid.
 
 Dùng Magnesium sulfate bảo vệ não trẻ sinh non.
 
@@ -169,7 +169,7 @@ Phối hợp bác sĩ sơ sinh để chăm sóc trẻ.
 
 Có 3 nhóm dược chất lớn có thể được dùng cho mục đích khống chế tạm thời các cơn co tử cung:
 
-1. Thuốc đối vận với thụ thể oxytocin
+1. Thuốc đối vận với thụ thể Oxytocin
 2. Các chất đồng vận β-Adrenergic
 3. Các chất ức chế kênh Calcium
 
@@ -205,18 +205,18 @@ Có 3 nhóm dược chất lớn có thể được dùng cho mục đích khố
 | Salbutamol | - Mẹ bị bệnh tim, đái tháo đường đang điều trị Insulin, bệnh tuyến giáp, dị ứng với thuốc.<br> - Đa thai          | - Truyền tĩnh mạch 5 mg/5 mL pha trong Glucose 5% (nồng độ 10 mcg/mL), tốc độ 60 mL/giờ (20 giọt/phút, 10 mcg/phút), tăng thêm 20 mL/giờ (7 giọt/phút, 3.3 mcg/phút) mỗi 30 phút đến khi cắt cơn gò hoặc nhịp tim mẹ &ge; 120 nhịp/phút hoặc tốc độ truyền tối đa 180 mL/giờ (60 giọt/phút, 30 mcg/phút).<br> - Dùng bơm tiêm điện pha 5 mg/5 mL trong 95 mL NaCl 0.9%, bơm 12 mL/giờ (10 mcg/phút), tăng 4 mL/giờ (3,3 mcg/phút) mỗi 30 phút đến khi cắt cơn gò hoặc nhịp tim mẹ &ge; 120 nhịp/phút hoặc tốc độ truyền tối đa 36 mL/giờ (30 mcg/phút). | - Mẹ tăng nhịp tim, hạ áp, run hoặc phù phổi cấp (3%), tăng đường huyết, hạ kali máu.<br> - Thai tăng nhịp tim, hạ đường huyết, hạ kali máu.                                                | - Theo dõi mạch, huyết áp mẹ sau dùng thuốc mỗi 15 phút trong giờ đầu và sau đó mỗi 4 giờ liều kế tiếp.<br> - Xét nghiệm ure, điện giải, Hct mỗi 24 giờ. Đo đường huyết mỗi 4 giờ.<br> - Theo dõi tim thai - cơn co trên monitor trong 1 giờ liều đầu và mỗi 6 giờ trong liều duy trì. |
 | Antosiban  | Mẹ bị dị ứng với thuốc.                                                                                           | - Bước 1: Liều tấn công lọ 1 (37.5 mg/5 mL) lấy 6.75 mg (0.9 mL) pha trong 10 mL Ringer lactate tiêm tĩnh mạch chậm > 1 phút (còn 4.1 mL).<br> - Bước 2: Liều duy trì: lọ 1 còn 30.75 mg (4.1 mL) pha 36.9 mL Ringer lactate truyền bơm tiêm điện 24 mL/giờ. Sau đó pha lọ 2 (37.5 mg/5 mL) trong 45 mL Ringer lactate truyền bơm tiêm điện 24 mL/giờ trong 3 giờ đầu. <br> - Bước 3 lọ 2 còn 19 mL ở bước 2 truyền bơm tiêm điện 8 mL/giờ. Từ lọ 3 pha 45 mL Ringer lactate được 50 mL truyền với tốc độ 8 mL/giờ. Thời gian dùng tối đa là 45 giờ.    | Thường nhẹ như buồn nôn, nhức đầu, chóng mặt, bừng nóng, nôn, nhịp tim nhanh, dị ứng thuốc.                                                                                                 | Theo dõi tim thai, cơ gò trên monitor trong 1 giờ đầu điều trị.                                                                                                                                                                                                                        |
 
-### Corticosteroids liệu pháp dự phòng
+### Corticosteroid liệu pháp dự phòng
 
 _Liệu pháp Corticoidsteroid nhằm mục đích dự phòng hội chứng suy hô hấp cấp ở sơ sinh._
 
-_Nếu thực hiện liệu pháp Corticosteroids cho chuyển dạ sinh non xảy ra ở 1 thai có khả năng nuôi sống được (ở Việt Nam, dù rằng 1 vài cơ sở định mốc sống là 24 tuần, nhưng mốc nuôi sống phổ biến vẫn là khoảng 28 tuần) và có tuổi thai dưới 34 tuần vô kinh. Không cần thiết sau 34 tuần_.
+_Nếu thực hiện liệu pháp Corticosteroid cho chuyển dạ sinh non xảy ra ở 1 thai có khả năng nuôi sống được (ở Việt Nam, dù rằng 1 vài cơ sở định mốc sống là 24 tuần, nhưng mốc nuôi sống phổ biến vẫn là khoảng 28 tuần) và có tuổi thai dưới 34 tuần vô kinh. Không cần thiết sau 34 tuần_.
 
-**Chỉ định:** Chỉ thực hiện duy nhất 1 đợt Corticosteroids cho thai phụ đang có nguy cơ trực tiếp của sinh non trong vòng 7 ngày, hiện đang ở giữa tuần thai 24 và 34.
+**Chỉ định:** Chỉ thực hiện duy nhất 1 đợt Corticosteroid cho thai phụ đang có nguy cơ trực tiếp của sinh non trong vòng 7 ngày, hiện đang ở giữa tuần thai 24 và 34.
 
 - Thường quy cho thai từ 28 đến 38 tuần 6 ngày.
 - Cân nhắc với trường hợp trước 28 tuần.
 - Cân nhắc lặp lại khi thai < 34 tuần, có nguy cơ sinh non trong vòng 7 ngày và cách đợt điều trị đầu tiên 7-14 ngày (phác đồ Bệnh viện Từ Dũ).
-- Sử dụng ngay cả khi không chắc chắn có thể hoàn thành đủ liều Corticosteroids.
+- Sử dụng ngay cả khi không chắc chắn có thể hoàn thành đủ liều Corticosteroid.
 
 **Liều dùng** 1 trong 2 phương pháp sau:
 

src/content/docs/benh-hoc-san-khoa/de-thuong-ngoi-chom.md

@@ -4,7 +4,7 @@ description: Đẻ thường ngôi chỏm.
 lastUpdated: 2023-12-23
 ---
 
-Ngôi chỏm là một ngôi mà trong phần lớn các trường hợp sẽ sinh được qua đường âm đạo.
+Ngôi chỏm là 1 ngôi mà trong phần lớn các trường hợp sẽ sinh được qua đường âm đạo.
 
 ## Cơ chế đẻ thường ngôi chỏm
 
@@ -55,7 +55,7 @@ Giai đoạn cần hỗ trợ để cuộc sinh an toàn (e đến h). Chỉ đ
 
 1. Ngôi đã hoàn thành xoay về chẩm vệ.
 2. Ngôi đã sẵn sàng để sổ, ở vị trí +3 làm căng phồng tầng sinh môn, âm hộ nhìn về phía trần nhà.
-3. Hai âm môi bé tách rộng ra.
+3. 2 âm môi bé tách rộng ra.
 
 Người đỡ sinh dùng 3 ngón tay giữa của tay phải đè vào vùng thượng chẩm để cho đầu cúi thêm, cho tới khi hạ chẩm ra đến bờ dưới khớp vệ. Song song với giúp đầu cúi bằng tay phải, người đỡ sinh tay trái đè vào vùng tầng sinh môn tránh rách thêm tầng sinh môn.
 
@@ -65,18 +65,18 @@ Khi đầu đã sổ, nếu thấy dây rốn quấn cổ lỏng, tháo dây r
 
 ![Đẻ thường ngôi chỏm e-f](../../../assets/benh-hoc-san-khoa/de-thuong-ngoi-chom/de-thuong-noi-chom-e-f.png)
 
-Sau khi đầu sổ hoàn toàn, để đầu tự xoay ngoài về vị trí nguyên thủy của nó (xoay ngoài thì 1st), chờ thêm để cho cơn co tự nhiên đưa vai lọt vào tiểu khung. Khi vai đã lọt, đường kính lưỡng mỏm vai đi vào đường kính chéo của eo trên và xoay. Vai xoay trong sẽ làm cho đầu xoay ngoài thêm một thì nữa, gọi là xoay ngoài thì 2nd. Cuối thì này, vai đã vào đến đường kính trước sau eo dưới, đầu có vị trí chẩm ngang. Người đỡ sinh có thể giúp thai hoàn thành thì xoay ngoài thứ 2nd, rồi bắt đầu đỡ vai.
+Sau khi đầu sổ hoàn toàn, để đầu tự xoay ngoài về vị trí nguyên thủy của nó (xoay ngoài thì 1st), chờ thêm để cho cơn co tự nhiên đưa vai lọt vào tiểu khung. Khi vai đã lọt, đường kính lưỡng mỏm vai đi vào đường kính chéo của eo trên và xoay. Vai xoay trong sẽ làm cho đầu xoay ngoài thêm 1 thì nữa, gọi là xoay ngoài thì 2nd. Cuối thì này, vai đã vào đến đường kính trước sau eo dưới, đầu có vị trí chẩm ngang. Người đỡ sinh có thể giúp thai hoàn thành thì xoay ngoài thứ 2nd, rồi bắt đầu đỡ vai.
 
-- Đỡ vai trước: người đỡ sinh dùng hai tay ôm hai bên đầu thai nhi, vùng đỉnh, kéo đầu thai về phía chân mình và hơi xuống phía dưới để mỏm vai trước ra hẳn cho đến khi bờ dưới cơ delta tì dưới khớp vệ. **Nhớ chú ý giữ đúng phương kéo để tránh gãy xương đòn.**
+- Đỡ vai trước: người đỡ sinh dùng 2 tay ôm 2 bên đầu thai nhi, vùng đỉnh, kéo đầu thai về phía chân mình và hơi xuống phía dưới để mỏm vai trước ra hẳn cho đến khi bờ dưới cơ delta tì dưới khớp vệ. **Nhớ chú ý giữ đúng phương kéo để tránh gãy xương đòn.**
 - Đỡ vai sau: sau khi vai trước đã sổ hoàn toàn, người đỡ kéo ngược thai lên trên, vai trước sát vùng tiền đình, thân thai nhi sẽ cong lại và vai sau sẽ sổ nhẹ nhàng, không làm rách âm tầng sinh môn. **Nhớ chú ý giữ tầng sinh môn khi sổ vai sau.**
 
 ![Đẻ thường ngôi chỏm g-h](../../../assets/benh-hoc-san-khoa/de-thuong-ngoi-chom/de-thuong-noi-chom-g-h.png)
 
 Phần còn lại của thai và mông sẽ dễ dàng. Bàn tay trái đỡ cổ thai nhi, bàn tay phải vuốt dọc lưng thai
-nhi tới chân, nắm hai chân bằng cách cầm hai bàn chân bằng 3 ngón cái, trỏ và giữa bàn tay phải. Sau sổ thai, cần giữ đầu thai nhi thấp hơn bàn sinh.
+nhi tới chân, nắm 2 chân bằng cách cầm 2 bàn chân bằng 3 ngón cái, trỏ và giữa bàn tay phải. Sau sổ thai, cần giữ đầu thai nhi thấp hơn bàn sinh.
 
-**Thủ thuật cắt tầng sinh môn là cần thiết nhưng không phải là một can thiệp thường quy.** Trong khi đỡ sinh, sau khi đã giúp cho đầu cúi tối đa, hạ chẩm đã ra đến bờ dưới khớp vệ, có thể bắt đầu cho đầu thai ngửa dần làm thoát âm các phần của đầu thai với đường kính ngày càng lớn đi qua tầng sinh môn. **Nên cắt tầng sinh môn khi quá căng để mở rộng chủ động ở lối ra của đường sinh, nhằm tránh các tổn thương không kiểm soát được.**
-Việc cắt tầng sinh môn không phải luôn luôn cần thiết. Một số tình huống mà trong đó việc cắt tầng sinh môn sẽ có lợi như sinh con to, sinh thủ thuật. Con so không phải là một tình huống mà trong đó việc cắt tầng môn được thực hiện thường quy.
+**Thủ thuật cắt tầng sinh môn là cần thiết nhưng không phải là 1 can thiệp thường quy.** Trong khi đỡ sinh, sau khi đã giúp cho đầu cúi tối đa, hạ chẩm đã ra đến bờ dưới khớp vệ, có thể bắt đầu cho đầu thai ngửa dần làm thoát âm các phần của đầu thai với đường kính ngày càng lớn đi qua tầng sinh môn. **Nên cắt tầng sinh môn khi quá căng để mở rộng chủ động ở lối ra của đường sinh, nhằm tránh các tổn thương không kiểm soát được.**
+Việc cắt tầng sinh môn không phải luôn luôn cần thiết. 1 số tình huống mà trong đó việc cắt tầng sinh môn sẽ có lợi như sinh con to, sinh thủ thuật. Con so không phải là 1 tình huống mà trong đó việc cắt tầng môn được thực hiện thường quy.
 Cần lưu ý rằng cắt tầng sinh môn không giúp rút ngắn giai đoạn rặn sổ thai, không làm cho sản phụ sinh nhanh hơn.
 
 ![Cắt tầng sinh môn](../../../assets/benh-hoc-san-khoa/de-thuong-ngoi-chom/cat-tang-sinh-mon.png)

src/content/docs/benh-hoc-san-khoa/dong-hoc-beta-hcg.md

@@ -4,7 +4,7 @@ description: Động học beta hCG (Human Chorionic Gonadotropin).
 lastUpdated: 2023-11-01
 ---
 
-human Chorionic Gonadotropin (hCG) là một glycoprotein có trọng lượng phân tử 36000-40000 Da. Đây là hormone
+human Chorionic Gonadotropin (hCG) là 1 glycoprotein có trọng lượng phân tử 36000-40000 Da. Đây là hormone
 có chứa nhiều liên kết carbonhydrate nhất trong các hormone ở loài người.
 
 ## Nguồn gốc
@@ -13,9 +13,9 @@ có chứa nhiều liên kết carbonhydrate nhất trong các hormone ở loài
 
 Khi thai dưới 5 tuần tuổi, β-hCG được sản xuất ở cả nguyên bào nuôi và hội bào nuôi. Đến khi nồng độ β-hCG trong huyết tương mẹ đạt đỉnh, β-hCG chỉ còn được sản xuất bởi các hội bào nuôi.
 
-Ngoài bánh nhau, **thận, tuyến yên** và một số mô khác của thai cũng có thể sản xuất ra β-hCG. Điều này giải thích trong bệnh lý tăng sản tuyến thượng thận, tuyến yên có thể xét nghiệm β-hCG tăng cao.
+Ngoài bánh nhau, **thận, tuyến yên** và 1 số mô khác của thai cũng có thể sản xuất ra β-hCG. Điều này giải thích trong bệnh lý tăng sản tuyến thượng thận, tuyến yên có thể xét nghiệm β-hCG tăng cao.
 
-Tìm thấy với một nồng độ rất nhỏ ở đàn ông và phụ nữ không có thai, có lẽ chủ yếu sản sinh ở tuyến yên trước. β-hCG cũng được tìm thấy trong bệnh lý tân sinh nguyên bào nuôi hoặc trong các bệnh lý ác tính không liên quan đến nguyên bào nuôi.
+Tìm thấy với 1 nồng độ rất nhỏ ở đàn ông và phụ nữ không có thai, có lẽ chủ yếu sản sinh ở tuyến yên trước. β-hCG cũng được tìm thấy trong bệnh lý tân sinh nguyên bào nuôi hoặc trong các bệnh lý ác tính không liên quan đến nguyên bào nuôi.
 
 ## Chức năng
 
@@ -45,7 +45,7 @@ Sau đó, nồng độ hCG sẽ giảm dần và **đạt cực tiểu tại th
 
 ## β-hCG và tình trạng thai
 
-β-hCG đạt mức 1500 mIU/mL có thể thấy được hình ảnh túi thai trong buồng tử cung qua siêu âm đầu dò âm đạo. **Nếu không thấy được hình ảnh túi thai** cần nghĩ đến thai ngoài tử cung, thai ngưng tiến triển hoặc đã sẩy hay giai đoạn sớm của một trường hợp đa thai.
+β-hCG đạt mức 1500 mIU/mL có thể thấy được hình ảnh túi thai trong buồng tử cung qua siêu âm đầu dò âm đạo. **Nếu không thấy được hình ảnh túi thai** cần nghĩ đến thai ngoài tử cung, thai ngưng tiến triển hoặc đã sẩy hay giai đoạn sớm của 1 trường hợp đa thai.
 
 β-hCG trên 4000 mIU/mL trên siêu âm có thể thấy được hình ảnh phôi thai với hoạt động tim phôi.